Organisatiescript bij veranderingstrajecten
Bestaande werkwijzen en theorieën over de rol van de organisatiecultuur bij veranderingsmanagement in het onderwijs geven niet voldoende handvatten om duurzame veranderingen tot stand te brengen, omdat zij zich richten op processen en zaken die aan de oppervlakte liggen.
Om werkelijk inzicht te krijgen hoe een schoolorganisatie of een team zich zal ontwikkelen en in welke richting, is de zogenaamde onderstroom in de organisatie (het ‘scriptpatroon’ of de ‘cultuur’ van de organisatie) bepalend.
De onderstroom in schoolteams
Dit organisatiescript of onderstroom is niet direct zichtbaar maar wordt wel onbewust ervaren door mensen die binnen de schoolorganisatie werkzaam zijn.
Niet-uitgesproken of niet-erkende emoties spelen in de diepteprocessen in teams en organisaties net zo mee als in andere contexten in het leven. En met name als de schoolorganisatie onder druk komt te staan (bijvoorbeeld bij belangrijke beslissingen, aanpassing van de structuur of bij een voorgenomen reorganisatie- of integratietraject), spelen deze emoties een niet te onderschatten rol.
Duurzame verandering creëren
On-uitgewerkte, niet helder gemaakte processen uit het verleden, hebben de neiging zich te herhalen en beïnvloeden de keuzes en procedures in het hier en nu en het acceptatievermogen, of juist het ontstaan van weerstand.
Zolang het niet-functionele organisatiescript ‘verborgen’ blijft kanhet systeem van de organisatie door blijven draaien in een zich herhalend, vast patroon, dat soms wenselijk kan zijn, maar soms ook belemmerend kan werken.
‘Wie zijn geschiedenis kent, hoeft hem niet te herhalen’ is een oude wijsheid. Het boven tafel krijgen en helder maken van het script binnen de organisatie is noodzakelijk om herbesluiten in het ‘script’ te kunnen maken, zodat duurzame veranderingen
kunnen worden gecreëerd en kunnen worden geborgd.
